Xây Dựng Mối Quan Hệ: Cho Người Giỏi Chuyên Môn Nhưng “Nhạt” Giao Tiếp

✅Em là người hướng nội, làm sao để bắt đầu xây dựng mối quan hệ đây?

✅Vậy có phải bài viết này cho rằng quan hệ tốt quan trọng hơn chuyên môn giỏi không?

Ở một góc nhỏ của Sài Gòn hoa lệ, có một chàng kỹ sư trẻ tên Nam. Nam là định nghĩa sống của hai từ “tài năng” và “cô độc”. Bộ não của cậu là một kho tàng những thuật toán phức tạp và những ý tưởng khởi nghiệp có thể thay đổi thế giới. Cậu đang ấp ủ một dự án về nền tảng logistics thông minh, một thứ có thể tối ưu hóa mọi chuỗi cung ứng, tiết kiệm hàng tỷ đồng cho các doanh nghiệp. Trên giấy tờ, nó hoàn hảo. Trong thực tế, nó là một mớ hỗn độn.

Nam dành hàng tháng trời trong căn phòng trọ nhỏ, đối mặt với màn hình máy tính nhiều hơn là đối mặt với con người. Danh bạ điện thoại của cậu, ở tuổi 28, lèo tèo chưa đến 50 số, mà một nửa trong đó là người giao hàng và thợ sửa ống nước. Cậu gửi đi hàng trăm email cho các nhà đầu tư và nhận lại sự im lặng đến đáng sợ. Cậu cố gắng tìm đối tác sản xuất và bị từ chối phũ phàng. Nam có mọi thứ, trừ một thứ quan trọng nhất: mối quan hệ. Cậu không biết cách “kết nối”.

Và rồi, trong một sự kiện networking mà Nam miễn cưỡng tham gia, cậu đã gặp Khoa.

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )

Phần 1: Sự Xuất Hiện Của “Gã Kết Nối” Kỳ Lạ

Khoa không giống bất kỳ ai Nam từng biết. Anh ta không ăn mặc quá bảnh bao, không nói những lời đao to búa lớn. Khoa có một nụ cười dễ mến và một khả năng kỳ lạ là xuất hiện đúng chỗ, đúng lúc, với đúng người. Trong khi Nam loay hoay không biết bắt chuyện với ai, tay cầm ly nước lọc như một kẻ lạc lõng, thì Khoa như một con cá tung tăng giữa đại dương.

Nam quan sát, vừa tò mò vừa có chút ghen tị. Khoa vỗ vai một ông giám đốc quỹ đầu tư mạo hiểm, người mà Nam đã cố gửi email suốt ba tháng. Họ cười nói như bạn bè lâu năm. Vài phút sau, Khoa đã đứng cạnh một nữ founder nổi tiếng trong ngành công nghệ, người vừa lên bìa tạp chí Forbes. Anh ta chỉ nói vài câu, và cô ấy đã rút điện thoại ra lưu số của anh.

Nam thầm nghĩ: “Quái lạ thật. Gã này là ai vậy?”. Trông Khoa không có vẻ gì là một thiên tài công nghệ hay một nhà tài phiệt. Anh ta đơn giản là… Khoa.

Trong tiếng Anh, người ta gọi những người như Khoa là “Connector” – người kết nối. Họ là một giống loài đặc biệt. Ông trời sinh ra họ với một cái khiếu bẩm sinh, một thứ radar vô hình giúp họ nhận diện và tiếp cận những người có tiền, có chức, có quyền lực. Bạn thả họ vào một hội nghị 1000 người, và trong vòng một giờ, họ sẽ có số điện thoại của 10 người quan trọng nhất ở đó. Tại sao ư? Không ai biết chắc. Đó là một tài năng thiên bẩm, một dạng nghệ thuật xã hội mà sách vở không thể dạy hết được.

Cuối buổi sự kiện, khi Nam định lủi thủi ra về trong thất bại, Khoa đột nhiên tiến lại gần.

“Dự án logistics của cậu nghe hay đấy,” Khoa nói, nụ cười vẫn thường trực trên môi.

Nam giật mình. “Sao… sao anh biết?”

“À, tôi nghe loáng thoáng lúc cậu cố bắt chuyện với ông đầu trọc bên kia,” Khoa chỉ về phía một nhà đầu tư mà Nam vừa bị từ chối khéo. “Ông ấy không phải người phù hợp đâu. Gu của ông ấy là bất động sản.”

Cảm giác xấu hổ và ngưỡng mộ cùng lúc dâng lên trong lòng Nam. Cậu lí nhí cảm ơn.

Khoa nhún vai. “Cậu cần tìm một nhà sản xuất thiết bị phần cứng đúng không? Loại chuyên về cảm biến IoT?”

Nam gật đầu lia lịa, mắt sáng lên hy vọng.

“Để tôi xem nào,” Khoa lẩm bẩm, lướt danh bạ. “À, có ông anh này. Tên Dũng, xưởng ở Bình Dương. Hơi khó tính nhưng làm hàng cực chất. Để tôi nhắn ổng một tiếng. Cứ nói là Khoa ‘lươn’ giới thiệu, ổng sẽ tiếp.”

Chỉ một tin nhắn, một cuộc gọi. Ngày hôm sau, Nam có một cuộc hẹn ở Bình Dương. Vấn đề mà cậu vật lộn suốt hai tháng được giải quyết trong vòng chưa đầy hai phút bởi một người cậu vừa mới quen. Nam bắt đầu hiểu ra rằng, trong thế giới thực, một danh bạ chất lượng còn mạnh hơn cả một đoạn code hoàn hảo. Cậu nhận ra, phe của mình nhất định phải có một “gã kết nối” như Khoa.

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )

Phần 2: Bài Học Từ Lão Doanh Nhân Lão Luyện

Nhờ sự giúp đỡ của Khoa, Nam không chỉ tìm được nhà sản xuất mà còn được giới thiệu gặp một nhân vật tầm cỡ: ông Minh, một doanh nhân lão luyện đã nghỉ hưu non, người được mệnh danh là “cáo già” của giới đầu tư.

Cuộc gặp không diễn ra ở văn phòng sang trọng mà ở một quán cà phê vợt cũ kỹ trong một con hẻm sâu. Ông Minh, một người đàn ông ngoài 50 với mái tóc hoa tiêu và ánh mắt sắc lẹm, nhìn Nam từ đầu đến chân.

“Khoa ‘lươn’ giới thiệu cậu à?” ông Minh hỏi, giọng trầm và dứt khoát. “Thằng quỷ đó kết nối thì giỏi, nhưng không phải ai nó giới thiệu cũng là hàng xịn.”

Nam nuốt nước bọt, trình bày về dự án của mình một cách say sưa. Cậu đưa ra các con số, các biểu đồ, các dự báo tăng trưởng. Ông Minh chỉ im lặng lắng nghe, ngón tay gõ nhẹ lên mặt bàn gỗ.

Khi Nam kết thúc, ông Minh không hỏi về công nghệ hay thị trường. Ông hỏi một câu không liên quan: “Trong điện thoại cậu có bao nhiêu số?”.

Nam ngớ người. “Dạ… khoảng năm, sáu chục gì đó ạ.”

“Bao nhiêu trong số đó là chủ doanh nghiệp thực thụ?”

“Dạ… chắc là chưa có ai.”

Ông Minh cười khẩy. “Cậu 28 tuổi, muốn làm một cuộc cách mạng trong ngành logistics, mà trong danh bạ không có nổi một ông chủ doanh nghiệp nào. Cậu định cách mạng với ai? Với mấy người giao hàng à?”

Câu nói thẳng thừng của ông Minh như một gáo nước lạnh dội vào mặt Nam.

Ông tiếp tục: “Cậu biết tại sao tôi tin tưởng mấy thằng doanh nhân không? Kể cả mấy thằng làm ăn nhỏ lẻ? Vì chúng nó đã ‘đụng chạm’ với xã hội. Một thằng chủ doanh nghiệp, dù công ty nó chỉ có năm nhân viên, nó cũng phải đối phó với đủ thứ: khách hàng mè nheo, nhà cung cấp trễ hẹn, nhân viên đòi nghỉ, đối thủ chơi xấu, cơ quan thuế vụ. Nó đã trải qua cái cảm giác căng thẳng khi ký một hợp đồng lớn, cái nỗi đau đớn khi mất hợp đồng, cái sự vui sướng khi nhận được tiền lời và cả sự ê chề khi làm ăn thua lỗ. Những trải nghiệm đó là vô giá.”

Ông Minh nhìn sâu vào mắt Nam. “Kinh nghiệm của cậu chỉ nằm trên trang giấy và màn hình máy tính. Cậu chưa từng trải qua những cảm xúc đó. Một cô gái muốn tìm một người chồng có tương lai vững chắc, cô ấy nên tìm một thằng doanh nhân. Vì xác suất thằng đó có bản lĩnh, có nhiều mối quan hệ và biết cách kiếm tiền sẽ cao hơn. Gặp một chàng trai ba mươi mấy tuổi mà danh bạ chỉ có mười số, thì khả năng cao là cậu ta chưa đủ va chạm để làm nên chuyện lớn.”

Nam im lặng, thấm thía từng lời. Cậu nhận ra mình chỉ là một người nhân viên trong chính công ty của mình. Cậu biết cách làm ra sản phẩm, nhưng không biết cách vận hành một doanh nghiệp, không biết cách đối phó với con người.

“Cậu có hai lựa chọn,” ông Minh nói. “Một là tự mình ra ngoài kia va chạm, mất vài năm, đốt vài tỷ đồng tiền học phí để có được những bài học tôi vừa nói. Hai là…”

Ông dừng lại, nhấp một ngụm cà phê. “…đi theo tôi. Tôi sẽ cho cậu mượn kinh nghiệm và mạng lưới của tôi. Cậu sẽ làm việc cho tôi, học hỏi từ tôi. Thay vì tự mình sai lầm, hãy để lão già này chỉ cho cậu những sai lầm mà tôi đã trả giá bằng rất nhiều tiền và nước mắt.”

Đó là một lời đề nghị không thể chối từ. Nam đã quyết định mượn tạm con đường của người khác để xây dựng tương lai cho chính mình.

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )

Phần 3: Cái Giá Của Kinh Nghiệm “Đi Mượn”

Sáu tháng làm việc dưới trướng ông Minh là sáu tháng Nam lột xác hoàn toàn. Cậu không còn là chàng kỹ sư khép kín. Ông Minh ném cậu vào những tình huống khó khăn nhất. Cậu phải đi thương lượng với những đối tác khó tính, xử lý những khiếu nại của khách hàng giận dữ, và thậm chí là đi đòi nợ.

Mỗi lần Nam gặp khó khăn, cậu lại tìm đến ông Minh.

“Em phải làm sao với khách hàng này đây chú? Họ dọa sẽ hủy hợp đồng.”

Ông Minh sẽ không đưa ra giải pháp ngay. Ông hỏi ngược lại: “Lần trước khi thằng X ký hợp đồng rồi hủy, tao đã làm gì? Mày có nhớ không?”.

Nam lục lại trí nhớ, phân tích và tìm ra câu trả lời. Cậu đang sử dụng “công thức” của ông Minh. Nền tảng logistics của cậu, dưới sự bảo trợ và mạng lưới của ông Minh, bắt đầu có những khách hàng đầu tiên. Tiền bắt đầu chảy về tài khoản. Nam làm ra tiền mà không cần phải trải qua những đêm mất ngủ, những lần thua lỗ cay đắng mà ông Minh từng kể.

Đây chính là mặt tốt của việc “mượn kinh nghiệm”. Cậu đã đi đường tắt, để cho người đi trước dọn sẵn chông gai. Cậu được hưởng thành quả mà không phải trả giá quá đắt. Nam cảm thấy mình thật may mắn.

Nhưng rồi, một ngày đẹp trời, ông Minh gọi Nam đến.

“Tao sắp đi định cư với con gái bên Úc,” ông nói, giọng bình thản. “Tao sẽ bán lại hết cổ phần trong các công ty. Từ tuần sau, mày sẽ phải tự bơi.”

Tin tức này như một tiếng sét đánh ngang tai. “Anh em mình chia tay” – câu nói tưởng chừng đơn giản lại mang một sức nặng khủng khiếp. Ông Minh không chỉ là một người thầy, ông còn là tấm khiên che chắn cho Nam. Giờ đây, tấm khiên đó sắp biến mất.

Và như một định mệnh trớ trêu, rắc rối ập đến ngay lập tức.

Một lô hàng cảm biến quan trọng nhập từ nước ngoài bị kẹt ở hải quan vì một loại giấy tờ mới mà Nam chưa bao giờ nghe tới. Cùng lúc đó, khách hàng lớn nhất của cậu gặp sự cố hệ thống và đổ lỗi hoàn toàn cho nền tảng của Nam, dọa kiện và đòi bồi thường một số tiền khổng lồ.

Nam cuống cuồng. Phản xạ đầu tiên của cậu là nhấc máy gọi cho ông Minh. Nhưng cậu khựng lại. Ông Minh đã nói, “Mày phải tự bơi.”

Cậu cố gắng áp dụng những “công thức” đã học. Nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều. Người cán bộ hải quan không giống những đối tác ông Minh từng đối phó. Vị CEO của công ty khách hàng còn cứng rắn và lý lẽ hơn tất cả những người cậu từng gặp. Kiến thức vay mượn của Nam chỉ là cái vỏ rỗng. Cậu biết phải làm gì, nhưng cậu không có đủ bản lĩnh, sự tinh ranh và kinh nghiệm thực tế để thực sự làm được điều đó.

Cậu hoảng loạn. Cảm giác bất lực và sợ hãi bao trùm. Đây chính là mặt xấu, là cái giá phải trả của kinh nghiệm đi mượn. Khi người cho vay rời đi, bạn sẽ trắng tay. Bạn có kiến thức của họ, nhưng không có trải nghiệm của họ. Mà trong thương trường, trải nghiệm mới là thứ quyết định sự sống còn.

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )

Phần 4: Từ Vay Mượn Đến Nội Lực Thực Sự

Trong cơn tuyệt vọng, Nam ngồi một mình trong văn phòng vắng lặng. Cậu nhìn vào danh bạ điện thoại, lướt qua cái tên “Khoa lươn”. Cậu định gọi cho Khoa, nhờ anh ta kết nối với một luật sư giỏi hay một chuyên gia logistics.

Nhưng rồi cậu dừng lại. Cậu nhớ lại lời ông Minh: “Kinh nghiệm của cậu chỉ nằm trên trang giấy.” Cậu nhận ra rằng, nếu cứ tiếp tục dựa dẫm, cậu sẽ mãi mãi là một đứa trẻ to xác.

Đã đến lúc phải tự mình “đụng chạm” với xã hội.

Thay vì gọi cho Khoa để nhờ một giải pháp trọn gói, Nam hít một hơi thật sâu và quyết định tự mình hành động.

Đầu tiên, cậu gọi cho Khoa, nhưng với một mục tiêu khác. “Anh Khoa, em không cần anh giải quyết giúp em. Em chỉ cần anh cho em số điện thoại của một người nào đó bên Tổng cục Hải quan mà anh quen, một người có thể giải thích cho em về cái quy định mới này.”

Khoa, như thường lệ, có ngay một cái tên. Nhưng lần này, Nam là người chủ động gọi điện, tự mình tìm hiểu, tự mình trình bày vấn đề. Cậu không còn núp sau lưng ai nữa. Sau nhiều giờ kiên trì, cậu đã hiểu ra vấn đề và tìm được cách bổ sung giấy tờ.

Tiếp theo, cậu đối mặt với vị khách hàng đang giận dữ. Cậu không còn dùng những câu chữ sáo rỗng học từ ông Minh. Cậu bay thẳng ra Hà Nội, xin một cuộc gặp trực tiếp. Cậu không bào chữa. Cậu thừa nhận trách nhiệm, trình bày một cách trung thực những gì hệ thống của cậu đã làm, và những gì nó không làm. Cậu thể hiện sự chân thành và một cam kết mãnh liệt sẽ cùng họ giải quyết vấn đề, dù lỗi có thuộc về ai.

Cuộc họp căng thẳng kéo dài 4 tiếng đồng hồ. Nam đã phải vận dụng hết mọi kỹ năng, sự kiên nhẫn và cả lòng dũng cảm. Cuối cùng, vị CEO kia, dù vẫn chưa nguôi giận, đã đồng ý cho cậu thêm một tuần để khắc phục.

Nam trở về Sài Gòn, kiệt sức nhưng cảm thấy một sự thay đổi lớn lao bên trong. Cậu đã không giải quyết vấn đề một cách hoàn hảo, nhưng cậu đã tự mình đối mặt với nó. Nỗi đau, sự căng thẳng và cả niềm vui nhỏ nhoi khi có được một kết quả ban đầu – tất cả đều là của cậu, không phải là thứ vay mượn. Cậu đã có được những “trải nghiệm thực tế” đầu tiên.

Một tháng sau, công ty của Nam đã vượt qua cơn khủng hoảng. Cậu không chỉ giữ được khách hàng lớn nhất mà còn nhận được sự tôn trọng từ họ. Cậu bắt đầu xây dựng mạng lưới của riêng mình, không phải chỉ để nhờ vả, mà để hợp tác và chia sẻ giá trị. Danh bạ của cậu giờ đây đã có số của những luật sư, những chuyên gia và những chủ doanh nghiệp mà cậu đã tự mình kết giao.

Câu chuyện của Nam là một hành trình dài từ một chàng kỹ sư mộng mơ, thông minh nhưng ngây thơ, trở thành một doanh nhân thực thụ. Cậu đã học được rằng trong cuộc đời, bạn cần những “gã kết nối” như Khoa để mở ra những cánh cửa. Bạn cần những người thầy, những “lão doanh nhân” như ông Minh để cho bạn mượn tấm bản đồ.

Nhưng cuối cùng, để đi đến đích, bạn phải tự mình bước đi trên con đường đó, tự mình vấp ngã, tự mình đứng dậy. Bởi vì kinh nghiệm vay mượn có thể giúp bạn kiếm được tiền, nhưng chỉ có trải nghiệm thực tế, được đánh đổi bằng mồ hôi và nước mắt, mới tạo nên bản lĩnh và giá trị bền vững của một con người. Và đó mới là thứ tài sản quý giá nhất mà không ai có thể cho hay lấy đi của bạn được.

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )

Áp Dụng Những Bài Học Này Vào Bản Thân Như Thế Nào?

Câu chuyện của Nam, Khoa và ông Minh không chỉ là một câu chuyện hư cấu. Nó là tấm gương phản chiếu hành trình mà rất nhiều người trong chúng ta phải trải qua. Để biến những bài học này thành hành động, bạn có thể bắt đầu với 3 bước sau:

1. Chủ Động Xây Dựng “Vòng Tròn Quan Hệ” Của Bạn:

• Kiểm tra lại danh bạ: Hãy thành thật với bản thân. Danh bạ của bạn có bao nhiêu người thực sự có thể mang lại giá trị, sự giúp đỡ hoặc lời khuyên hữu ích? Nếu con số đó quá ít, đã đến lúc phải hành động.
• Tham gia các sự kiện: Đừng chỉ ngồi nhà. Hãy tham gia các hội thảo, sự kiện networking, các buổi workshop trong lĩnh vực của bạn. Mục tiêu không phải là để phát card visit, mà là để lắng nghe và tìm kiếm những “Người Kết Nối” như Khoa.
• Cho đi trước, nhận lại sau: Khi gặp gỡ người mới, hãy suy nghĩ xem bạn có thể giúp gì cho họ trước tiên. Một mối quan hệ bền vững được xây dựng trên sự tương trợ, không phải lợi dụng.

2. Tìm Kiếm Người Thầy (Mentor) Cho Riêng Mình:

• Xác định người bạn ngưỡng mộ: Đó có thể là một doanh nhân thành đạt, một chuyên gia trong ngành, hoặc một người đi trước có những kinh nghiệm mà bạn đang thiếu.
• Tiếp cận một cách chân thành: Đừng chỉ đến và xin xỏ. Hãy theo dõi công việc của họ, tìm hiểu về họ và tiếp cận với một lời đề nghị cụ thể. Ví dụ: “Em rất ngưỡng mộ cách anh/chị đã xử lý khủng hoảng X. Em có thể mời anh/chị một ly cà phê để học hỏi thêm được không ạ?”.
• “Trả phí” bằng sự cầu thị: “Phí” ở đây không nhất thiết là tiền. Đó có thể là thời gian, công sức, hoặc sự sẵn lòng giúp đỡ họ những việc nhỏ. Sự cầu thị và thái độ ham học hỏi chính là cách “trả phí” tốt nhất.

3. Dũng Cảm “Tự Bơi” Để Tích Lũy Kinh Nghiệm Thực Tế:

• Chủ động nhận lãnh trách nhiệm: Đừng né tránh những nhiệm vụ khó khăn. Hãy xung phong đối mặt với những thử thách mà bạn chưa từng làm. Mỗi một lần thất bại là một bài học kinh nghiệm vô giá.
• Học từ sai lầm: Khi thất bại, đừng đổ lỗi. Hãy ngồi xuống phân tích: “Tại sao mình thất bại? Lẽ ra mình nên làm gì khác? Bài học ở đây là gì?”. Biến mỗi sai lầm thành một “case study” cho chính bản thân.
• Biến kiến thức thành bản năng: Đọc sách, tham gia khóa học, hay học từ mentor là rất tốt. Nhưng kiến thức đó chỉ thực sự là của bạn khi bạn áp dụng nó vào thực tế và nó trở thành phản xạ, thành bản năng xử lý vấn đề của bạn.

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )

Lời Kêu Gọi Hành Động

Cuộc sống và sự nghiệp của bạn là một cuốn sách do chính bạn viết nên. Bạn có thể chọn làm một “Nam” mãi mãi cô độc với những ý tưởng trên giấy, hoặc bạn có thể bắt đầu hành trình tìm kiếm những “Khoa” và những “ông Minh” để tăng tốc cho chính mình. Nhưng quan trọng nhất, đừng bao giờ quên rằng mục tiêu cuối cùng là phải tự mình cầm lái con thuyền của đời mình.

Kiến thức có thể vay mượn, nhưng trải nghiệm phải tự mình giành lấy. Hành trình của bạn bắt đầu ngay hôm nay. Hãy bước ra ngoài kia, kết nối, học hỏi, và đừng sợ hãi trước những con sóng dữ. Bởi vì chỉ sau những cơn bão, người thủy thủ mới thực sự trưởng thành.

Em là người hướng nội và không quen ai cả, làm sao để bắt đầu xây dựng mối quan hệ đây?

Hoàn toàn có thể. Xây dựng mối quan hệ không có nghĩa là phải nói nhiều hay tham gia mọi bữa tiệc. Bạn có thể bắt đầu bằng:
Chất lượng hơn số lượng: Tập trung kết nối sâu với một vài người thay vì làm quen hời hợt với cả trăm người.
Cho đi trước: Hãy nghĩ xem bạn có thể giúp gì cho người khác. Một lời giới thiệu, một thông tin hữu ích, hay đơn giản là sự lắng nghe. Đây là kỹ năng mềm quan trọng nhất.

Vậy có phải bài viết này cho rằng quan hệ tốt quan trọng hơn chuyên môn giỏi không?

Không chính xác. Công thức đúng là:
Chuyên môn là “vé vào cửa”: Bạn phải giỏi, phải có giá trị cốt lõi. Không ai muốn kết giao với một người không có năng lực.
Mối quan hệ là “đòn bẩy”: Nó giúp giá trị của bạn được nhiều người biết đến và khuếch đại lên nhiều lần. Một bài học kinh doanh quan trọng là: chuyên môn giỏi giúp bạn đi được, nhưng quan hệ tốt mới giúp bạn đi xa.

Em chỉ là một người bình thường, không có gì nổi bật, làm sao để tìm mentor chất lượng?

Mentor không tìm kiếm người hoàn hảo, họ tìm kiếm tiềm năng. Để tìm mentor hiệu quả, bạn hãy:
Thể hiện sự cầu thị: Hãy cho họ thấy bạn thực sự khao khát học hỏi và sẵn sàng lắng nghe.
“Trả phí” bằng giá trị của bạn: Bạn có thể không có tiền, nhưng bạn có thời gian, có sức trẻ, có một kỹ năng nào đó (dù nhỏ) mà mentor không có. Hãy đề nghị giúp đỡ họ trước.
Chứng minh bạn có “kinh nghiệm thực tế”: Dù nhỏ, hãy cho họ thấy bạn đã bắt tay vào làm một điều gì đó, thay vì chỉ nói suông. Người ta chỉ muốn giúp người tự biết giúp mình.

Bài viết tương tự

Xây Dựng Uy Tín Để Tạo Thương Hiệu Cá Nhân

Nguồn

Người xây dựng mối quan hệ, mình cần người như thế

( Xây dựng mối quan hệ, Tìm mentor, mối quan hệ )