✅”Giọng cán bộ” chính xác là gì và tại sao nó lại tai hại?
✅Tại sao tôi hay dùng “giọng cán bộ” dù không có ý xấu?
✅Làm sao để bỏ “giọng cán bộ” mà không bị người khác “lờn mặt”?
Câu chuyện kể về Tùng, một anh chàng trưởng phòng kinh doanh 30 tuổi của một công ty tầm trung. Tùng không phải người xấu, nhưng anh ta có một tật mà chính anh ta cũng không nhận ra: anh ta sở hữu một “giọng cán bộ” trời phú.
Không, Tùng không làm trong cơ quan nhà nước. Anh ta chỉ là một trưởng phòng quèn, nhưng cái cách anh ta nói chuyện với những người anh ta cho là “dưới cơ” mình luôn mang một âm hưởng của sự “ra lệnh”. Anh ta tin rằng, đó là cách để thể hiện “uy” của một người làm sếp.
Câu chuyện của Tùng, và bài học đắt giá của anh ta, bắt đầu vào một buổi trưa thứ Ba oi ả.
Phần 1: Cái “Uy” Giả Tạo và Ly Cà Phê Đắng
Tùng ngồi vắt vẻo trên chiếc ghế mây tại quán cà phê quen thuộc dưới sảnh công ty. Anh ta vừa chốt xong một hợp đồng nhỏ và cảm thấy “cái tôi” của mình đang phình to bằng quả khinh khí cầu. Bên cạnh anh ta là Linh, một nữ đồng nghiệp cùng phòng, người luôn khiến Tùng thấy hơi… ngứa mắt vì sự mềm mỏng của cô.
Buổi trưa, quán đông nghẹt. Cô bé phục vụ bàn chạy tới chạy lui như con thoi, mồ hôi ướt đẫm trán.
Tùng, nhìn đồng hồ, bắt đầu mất kiên nhẫn. Anh ta ngước mắt lên, không thèm nhìn vào mặt cô bé, và búng tay một cái “tách”.
“Em! Tính tiền!”
Cái giọng của Tùng vang, dứt khoát và không một chút cảm xúc. Nó không phải là một câu hỏi, cũng không phải một lời nói. Nó là một mệnh lệnh.
Cô bé phục vụ giật nảy mình, vội vàng “dạ” rồi líu ríu chạy đi. Mặt cô bé thoáng chút hoảng sợ, không phải vì Tùng to tiếng, mà vì cái giọng điệu đó.
Linh ngồi đối diện, khẽ nhíu mày. Cô không nói gì.
Lát sau, khi cô bé mang hóa đơn ra, Tùng quăng tờ 500.000 đồng lên bàn. “Thối lại!”
Lại là một mệnh lệnh.
Cô bé vội vã chạy đi đổi tiền. Vì luống cuống, cô làm rơi khay đựng tiền lẻ. Tiếng xu kêu loảng xoảng. Tùng tặc lưỡi một cái rõ to, vẻ mặt đầy khó chịu.
Khi họ rời đi, Linh mới nhẹ nhàng gọi một cô bé khác: “Em ơi, khi nào rảnh… em cho chị xin thêm ít giấy ăn với nhé. Cảm ơn em.”
Cô bé đó mỉm cười: “Dạ, chị chờ em xíu nha!” và mang ra ngay lập tức.
Tùng nhìn cảnh đó, thầm bĩu môi. “Đàn bà, yếu đuối. Phải ra lệnh chúng nó mới sợ, mới làm nhanh.” Anh ta hoàn toàn không nhận ra rằng, ly cà phê của mình đã được tính tiền, nhưng nó đắng ngắt một vị khinh rẻ.
Anh ta đang “đánh giá người khác” qua cái “địa vị” tạm thời của họ. Anh ta là khách hàng, họ là phục vụ. Với Tùng, điều đó đồng nghĩa với việc anh ta có quyền “ra lệnh”. Anh ta không biết rằng, đó chính là biểu hiện rõ rệt nhất của một “tư duy nghèo mạt” – cái tư duy tin rằng mình chỉ có thể nâng mình lên bằng cách đạp người khác xuống.
Phần 2: Cú Va Chạm Đầu Tiên và “Sự Chấp Nhận Của Đám Đông”
Trở lại văn phòng, Tùng có một việc gấp. Anh ta cần một bản báo cáo số liệu từ Hùng, một nhân viên IT. Vấn đề là, Hùng không phải nhân viên dưới quyền Tùng. Hùng thuộc phòng Kỹ thuật.
Tùng bốc máy gọi nội bộ.
“Hùng à?”
“Vâng, em nghe anh Tùng.”
“Chiều nay 3 giờ, gửi cho anh cái báo cáo phân tích lưu lượng truy cập tháng này. Làm kỹ vào!”
Đầu dây bên kia im lặng mất vài giây. Giọng Hùng có chút dè dặt: “Anh Tùng ơi, nhưng em đang dở tay cái dự án gấp cho sếp Tổng. Cái đó…”
Tùng ngắt lời, “giọng cán bộ” lại vang lên: “Dự án của anh cũng gấp! Cứ làm đi! 3 giờ phải có!”
Rụp. Tùng cúp máy. Anh ta tin rằng mình đã giải quyết xong vấn đề. Anh ta là trưởng phòng, Hùng là nhân viên. Đơn giản.
Nhưng Tùng đã nhầm.
3 giờ chiều, không có báo cáo. 3 rưỡi, vẫn không có. 4 giờ, Tùng bắt đầu sôi máu. Anh ta gọi lại cho Hùng. Hùng không bắt máy.
Tùng đùng đùng nổi giận, chạy sang phòng IT. Hùng vẫn đang ngồi đó, gõ phím lạch cạch.
“Hùng! Báo cáo của tôi đâu?” Tùng gầm lên.
Hùng ngước lên, tháo tai nghe ra, mặt tỉnh bơ. “À, báo cáo đó hả anh? Em làm xong rồi, nhưng sếp em (trưởng phòng IT) bảo phải qua anh ấy duyệt mới được gửi đi. Mà sếp em đi họp với sếp Tổng rồi, chắc mai mới về.”
“Cậu…!” Tùng cứng họng.
“Em chỉ làm theo quy trình thôi mà anh.” Hùng nhún vai.
Tùng tức anh ách mà không làm gì được. Anh ta “ra lệnh”, nhưng Hùng không có nghĩa vụ phải nghe. Tệ hơn nữa, vì cái giọng trịch thượng của Tùng, Hùng đã “vui vẻ” tuân thủ quy trình một cách cứng nhắc để trả đũa.
Tùng đành phải chạy lên gặp sếp lớn của mình, ông Minh, để “báo cáo” về sự thiếu hợp tác của phòng IT.
Ông Minh, một người đàn ông trung niên điềm đạm, lắng nghe Tùng than vãn xong, ông chỉ hỏi một câu: “Cậu ‘ra lệnh’ hay cậu ‘yêu cầu’ Hùng?”
Tùng ngớ ra. “Thì… em bảo cậu ấy làm.”
Ông Minh lắc đầu. “Tùng à, cậu biết sự khác biệt giữa cậu và ông Tổng Bí thư không?”
Tùng há hốc mồm. “Dạ… sếp… sếp nói gì ạ?”
“Tôi nói,” ông Minh chậm rãi, “khi ông Tổng Bí thư ‘ra lệnh’, cả nước phải nghe. Vì sao? Vì 100 triệu người, bằng cách này hay cách khác, đã ‘chấp nhận’ cho ông ấy cái quyền được ra lệnh. Đó là ‘địa vị’ thật sự, được hậu thuẫn bởi ‘sự chấp nhận của đám đông’.”
Ông Minh nhấp một ngụm trà. “Còn cậu? Cậu ‘ra lệnh’ cho Hùng. Ai chấp nhận cho cậu ra lệnh cho Hùng? Trưởng phòng IT của nó không. Sếp Tổng không. Và chắc chắn bản thân thằng Hùng cũng không. Cậu không có cái ‘địa vị’ đó.”
Tùng bắt đầu hiểu ra.
“Khi cậu ‘ra lệnh’ cho cô bé phục vụ, cậu nghĩ cậu có quyền vì cậu trả tiền. Nhưng đó là cậu nhầm. Cậu chỉ có ‘nhu cầu’ được tính tiền. Cậu ‘ra lệnh’ cho Hùng, cậu nghĩ cậu có quyền vì cậu là trưởng phòng. Nhưng cậu chỉ có ‘nhu cầu’ về số liệu. Cậu không có quyền.”
Phần 3: Thượng Đội, Hạ Đạp và Cái Tôi Được Vuốt Ve
Tùng bị sốc nhẹ sau cuộc nói chuyện với ông Minh, nhưng “cái tôi” của anh ta quá lớn để thừa nhận mình sai ngay lập tức. Anh ta vẫn giữ thói quen cũ.
Một biểu hiện rõ ràng nhất của “giọng cán bộ” mà Tùng sở hữu, chính là cái mà người xưa gọi là “thượng đội, hạ đạp”.
Khi Tùng gặp sếp Tổng, anh ta là một con người khác.
“Dạ, sếp Tổng! Sếp chỉ đạo ạ!” – Giọng Tùng ngọt như mía lùi, cái lưng cúi rạp.
“Dạ, sếp yên tâm, việc này để em lo, em làm ngay ạ!”
Nhưng ngay khi sếp Tổng vừa khuất bóng, Tùng quay lại, bắt gặp chị Hoa, nhân viên tạp vụ, đang lau hành lang.
“Chị! Lau cái chỗ kia kìa! Bẩn quá! Làm ăn thế à?” Tùng chỉ tay năm ngón, giọng lại vểnh lên đầy quyền uy.
Chị Hoa đã làm ở công ty này 20 năm, từ khi Tùng còn đang học cấp ba. Chị dừng tay, ngước nhìn Tùng, ánh mắt không một chút sợ hãi.
Chị bình thản hỏi: “Cậu Tùng nói chỗ nào bẩn?”
“Chỗ tôi vừa đi qua đó! Dấu giày!”
Chị Hoa nhìn vệt giày ướt Tùng vừa mang từ ngoài mưa vào. Chị chậm rãi nói: “Cái đó, lát tôi lau theo lượt. Giờ tôi đang lau khu bên này.”
“Tôi bảo lau là lau! Chị cãi à?” Tùng bắt đầu nóng mặt. Anh ta cảm thấy bị “hạ giá trị” khi một nhân viên tạp vụ dám “bật” lại mình.
Chị Hoa không nói gì thêm. Chị quay lưng, tiếp tục đẩy cây lau nhà của mình, lờ Tùng đi như thể anh ta là không khí.
Tùng đứng sững giữa hành lang, mặt đỏ bừng. Xung quanh, vài nhân viên phòng khác đi qua, họ liếc nhìn Tùng, cố nén một nụ cười.
Đây là một bài học nữa. Tùng “ra lệnh”, nhưng anh ta có khả năng “thi hành” (enforce) cái lệnh đó không? Anh ta không thể phạt chị Hoa. Anh ta không thể đuổi việc chị Hoa. Anh ta không có bất cứ quyền lực thực tế nào đối với chị.
Cái “lệnh” của anh ta trở nên vô giá trị. Và khi một mệnh lệnh được đưa ra mà không được thi hành, người bị “hạ giá trị” duy nhất chính là người ra lệnh. Tùng, trong mắt mọi người, vừa biến thành một gã hề lố bịch, cố “vuốt ve cái tôi” của mình bằng cách nạt nộ một người lao công, và thất bại thảm hại.
Phần 4: Khi “Giọng Cán Bộ” Phá Hỏng Hợp Đồng Vàng (Giọt Nước Tràn Ly)
Sự việc thực sự bùng nổ vào một tháng sau. Đây là dự án lớn nhất của Tùng trong năm, một hợp đồng trị giá hàng chục tỷ đồng với một đối tác Nhật Bản. Vị đối tác này, ông Tanaka, nổi tiếng là người kỹ tính nhưng rất trọng lễ nghĩa.
Linh, vì khả năng ngoại ngữ tốt và sự khéo léo, được cử đi hỗ trợ Tùng trong buổi đàm phán chốt hạ.
Cuộc họp diễn ra căng thẳng. Mọi thứ đều ổn cho đến khi phía ông Tanaka yêu cầu một điều chỉnh nhỏ về kỹ thuật trong hợp đồng, liên quan đến tiến độ bàn giao.
Tùng, hơi luống cuống vì đây là chi tiết anh ta chưa chuẩn bị, bắt đầu cảm thấy áp lực. Anh ta cần Linh xác nhận lại thông tin với đội kỹ thuật ngay lập tức.
Và trong khoảnh khắc căng thẳng đó, bản năng của Tùng trỗi dậy.
Anh ta quay sang Linh, trước mặt ông Tanaka và toàn bộ phái đoàn Nhật Bản, gằn giọng: “Linh! Gọi về cho kỹ thuật! Hỏi xem có đáp ứng được không! Nhanh!”
Cái “giọng cán bộ” đó, khô khốc, trịch thượng và đầy áp lực, vang lên trong phòng họp tĩnh lặng.
Linh sững người. Mặt cô đỏ bừng vì xấu hổ và tức giận. Cô đang bị sếp của mình “ra lệnh” như một đứa con nít trước mặt đối tác quan trọng.
Không khí trong phòng đột ngột đóng băng.
Ông Tanaka, người đang mỉm cười, bỗng thu lại nụ cười. Ông nhìn Tùng, rồi nhìn Linh. Ông không nói gì. Ông chỉ khẽ lắc đầu.
Linh, dù rất sốc, vẫn cố giữ bình tĩnh, gật đầu và xin phép ra ngoài gọi điện.
Nhưng khi Linh quay trở lại, không khí đã hoàn toàn thay đổi. Ông Tanaka đột ngột tuyên bố cần thêm thời gian để “xem xét lại” đề nghị. Buổi họp kết thúc đột ngột.
Trên đường về, Tùng còn bực bội: “Sao cô chậm chạp thế? Có mỗi việc gọi điện mà cũng làm mất thời gian.”
Linh không chịu đựng nổi nữa. “Anh Tùng! Anh có biết anh vừa làm gì không? Anh hét vào mặt tôi trước mặt đối tác! Anh nghĩ họ sẽ đánh giá chúng ta thế nào khi anh đối xử với đồng nghiệp của mình như vậy?”
Tối hôm đó, ông Minh gọi Tùng vào phòng. Hợp đồng đã bị hủy.
Lý do ông Tanaka gửi email cho ông Minh rất rõ ràng: “Chúng tôi không thể tin tưởng giao một dự án lớn cho một đội ngũ mà người lãnh đạo không biết cách tôn trọng chính đồng đội của mình. Chúng tôi lo ngại về văn hóa làm việc của các bạn.”
Tùng đứng chết trân. Cái “giọng cán bộ” của anh ta, cái “uy” rởm mà anh ta cố công xây dựng, vừa chính thức đá bay hàng chục tỷ đồng.
Phần 5: Bài Học Đắt Giá – “Yêu Cầu” Chứ Đừng “Ra Lệnh”
Tùng ngồi đối diện ông Minh, lần này không phải để than vãn, mà là để chờ trát sa thải.
Nhưng ông Minh không sa thải anh ta.
“Cậu biết không, Tùng,” ông Minh lại bắt đầu câu chuyện triết lý của mình. “Sự khác biệt lớn nhất giữa ‘ra lệnh’ và ‘yêu cầu’ nằm ở chỗ này.”
Ông Minh lấy ví dụ về việc đi ăn (giống hệt như Tùng ở quán cà phê).
“Khi cậu nói ‘Em, tính tiền!’, đó là cậu ‘ra lệnh’. Cậu đang ngầm đánh giá địa vị của cô bé đó thấp hơn cậu, và cậu có quyền bắt nó phục vụ. Đó là ‘tư duy nghèo mạt’.”
“Nhưng nếu cậu nói: ‘Em ơi, khi nào có thời gian, tính tiền giùm anh nhé?’ hoặc ‘Phiền em tính tiền giúp anh’, đó là ‘yêu cầu’. Tiếng Anh nó có từ rất hay là ‘Please’ (Làm ơn). Người ta gắn chữ ‘please’ vào mỗi câu yêu cầu, để đảm bảo người nghe hiểu rằng: Tao không ‘ra lệnh’ cho mày, tao đang ‘nhờ’ mày.”
Tùng cúi gằm mặt. Anh ta nhớ lại vẻ mặt của cô bé phục vụ, của Hùng IT, của chị Hoa, và của Linh.
Ông Minh tiếp: “Cậu ‘ra lệnh’ cho Hùng IT, nó có quyền lực ngầm là ‘quy trình’ để chống lại cậu. Cậu ‘ra lệnh’ cho chị Hoa, chị ấy có quyền lực của sự ‘phớt lờ’, vì chị ấy biết cậu chẳng làm gì được chị ấy. Cậu ‘ra lệnh’ cho Linh, cậu đã cho ông Tanaka thấy cậu là một thằng sếp tồi, không có khả năng ‘thi hành’ (enforce) lệnh một cách văn minh, nên phải dùng đến quyền lực thô.”
“Cậu hiểu không, Tùng? Trong 100 hoàn cảnh, có thể 90 hoàn cảnh cậu không nên dùng ‘giọng cán bộ’. Cậu chỉ nên dùng nó khi cậu có ‘sự chấp nhận của đám đông’ VÀ cậu có khả năng ‘thi hành’ nó. Ví dụ, cậu là cha, cậu ra lệnh cho con cậu đi ngủ. Xã hội chấp nhận. Và nếu nó không ngủ, cậu có thể ‘thi hành’ bằng cách… tắt TV.”
“Nhưng với đồng nghiệp, với nhân viên dịch vụ, với đối tác, cậu không có hai thứ đó. Việc cậu cố ‘ra lệnh’ chỉ khiến cậu trông yếu đuối, lố bịch và hạ thấp giá trị của chính mình. Cậu đang tập luyện cái thói quen ‘coi thường người khác’. Mà một khi cậu quen coi thường người ta, cậu sẽ không bao giờ thấy được giá trị của họ. Biết đâu cô bé phục vụ đó, 5 năm nữa là chủ một chuỗi nhà hàng? Biết đâu thằng Hùng IT, năm sau nó khởi nghiệp thành công? Lúc đó cậu lấy tư cách gì nhìn họ?”
“Cậu muốn làm giàu, muốn thành công, cậu cần đồng minh, không phải kẻ thù. Cậu cần người ta nể, không phải sợ. Mà muốn người ta nể, hãy bắt đầu bằng việc ‘yêu cầu’, đừng ‘ra lệnh’.”
Phần 6: Thay Đổi “Giọng Điệu” – Thay Đổi Cuộc Đời
Bài học đó quá đắt. Tùng mất gần ba tháng để lấy lại tinh thần và… sửa chữa.
Anh bắt đầu tập “nói lại”.
Ngày đầu tiên, anh ta đến gặp Hùng IT.
“Hùng à,” Tùng ngập ngừng, cảm giác thật kỳ cục. “Hôm trước… anh hơi nóng. Xin lỗi cậu. Sắp tới anh có cái dự án này, cần chuyên môn của cậu. Khi nào rảnh, nhờ cậu xem qua giúp anh được không? Anh mời cậu ly cà phê.”
Hùng IT, thay vì vẻ mặt tỉnh bơ, đã ngạc nhiên. Cậu ta gật đầu: “Ok anh. Chiều nay em rảnh, anh em mình ngồi.”
Một đồng minh mới đã được hình thành, chỉ bằng một câu “nhờ”.
Anh ta ra quán cà phê cũ. Vẫn là cô bé phục vụ hôm nào. Khi Tùng muốn tính tiền, anh ta hít một hơi thật sâu.
“Em ơi,” anh ta gọi, và mỉm cười. “Khi nào em tiện, nhờ em tính tiền giùm anh nhé. Cảm ơn em.”
Cô bé đó, lần đầu tiên, mỉm cười thật tươi với Tùng. “Dạ, anh chờ em một phút ạ!” Và cô bé mang hóa đơn ra nhanh gấp đôi lần trước.
Ngay cả với chị Hoa tạp vụ, Tùng cũng thay đổi. “Chị Hoa ơi, em lỡ làm đổ nước, phiền chị lúc nào rảnh qua lau giúp em với ạ.”
Chị Hoa ngạc nhiên, nhưng chị nói: “Ừ, cậu đi làm việc đi, để đó tôi lo.”
Tùng nhận ra một sự thật oái oăm. Khi anh ta gân cổ lên “ra lệnh”, mọi người tìm cách chống đối, lờ đi, hoặc làm cho xong chuyện. Nhưng khi anh ta hạ cái “tôi” của mình xuống, sử dụng “yêu cầu” và sự tôn trọng, mọi người lại “tự nguyện” làm theo lời anh ta, thậm chí còn làm tốt hơn.
Anh ta không mất đi cái “uy” nào cả. Ngược lại, cái “uy” thật sự của Tùng lại đang được xây dựng. Đó không phải là cái uy của “giọng cán bộ”, mà là cái uy của một người đàn ông biết tôn trọng người khác. Anh ta đã ngừng “đánh giá” người khác qua “địa vị” hay tiền bạc, và bắt đầu đánh giá họ qua “tài năng” và sự “hiệu quả” mà họ mang lại.
Tùng vẫn đang trên con đường học cách ăn nói hiệu quả, nhưng ít nhất, anh ta đã học được bài học cơ bản nhất: Muốn người khác nâng mình lên, đừng bao giờ đạp họ xuống.
Phần 7: Áp Dụng Bài Học Này Vào Bản Thân Như Thế Nào?
Đọc câu chuyện của Tùng, có thể bạn sẽ bật cười, hoặc thấy hả hê trước những cú vấp ngã của anh ta. Nhưng khoan, hãy chậm lại một chút: Bạn có bao giờ nhìn thấy một phần của Tùng trong chính mình không?
Chúng ta có thể không búng tay gọi phục vụ, nhưng chúng ta có bao giờ nói “Lấy cho anh/chị…” thay vì “Em ơi, cho anh/chị xin…”? Chúng ta có bao giờ nói với cấp dưới “Làm cái này đi!” thay vì “Em xem xử lý giúp anh việc này nhé”?
“Giọng cán bộ” không phải là độc quyền của Tùng; nó là một cái bẫy mà “cái tôi” giăng ra cho bất kỳ ai. Để áp dụng bài học này, hãy bắt đầu từ những bước đơn giản:
- Tự nhận diện “Giọng Cán Bộ” của mình: Trong 24 giờ tới, hãy lắng nghe chính mình. Bạn “ra lệnh” bao nhiêu lần? Bạn “yêu cầu” bao nhiêu lần? Bạn nói “giọng cán bộ” với ai? (Nhân viên phục vụ, bảo vệ, đồng nghiệp, cấp dưới, hay thậm chí là vợ/chồng/con cái mình?) Nhận diện là bước đầu tiên để thay đổi.
- Phân biệt “Nhu Cầu” và “Quyền Lực”: Giống như Tùng, bạn có “nhu cầu” được tính tiền, chứ không có “quyền” ra lệnh cho người khác phải tính tiền ngay lập tức. Bạn có “nhu cầu” công việc được hoàn thành, chứ không có “quyền” đạp lên nhân phẩm của người khác để hoàn thành nó. Hiểu rõ ranh giới này sẽ khiến bạn khiêm tốn hơn.
- Tập luyện “Cơ Miệng Cảm Ơn”: Hãy thêm hai từ “Làm ơn” (Please) hoặc “Cảm ơn” (Thank you) vào các câu nói của mình.
- Thay vì: “Gửi cho anh cái mail đó.”
- Hãy thử: “Em gửi giúp anh cái mail đó nhé, cảm ơn em.”
- Thay vì: “Dọn cái này đi.”
- Hãy thử: “Phiền bạn dọn giúp mình chỗ này được không?”Nó không làm bạn yếu đi. Nó khiến bạn trở nên văn minh và được tôn trọng hơn.
- Từ bỏ “Tư Duy Nghèo Mạt”: Ngừng ngay lập tức việc “đánh giá người khác” qua chiếc áo họ mặc, công việc họ làm hay số tiền họ có. Người bảo vệ giữ xe cho bạn hôm nay có thể đang nuôi dạy một thiên tài. Cô bé phục vụ bạn vừa nạt nộ có thể đang là sinh viên xuất sắc của trường đại học hàng đầu. Tôn trọng người khác không phải vì họ là ai, mà là vì bạn là ai. Đừng tập thói quen “thượng đội, hạ đạp”, vì nó là dấu hiệu của kẻ yếu đuối, chỉ biết bắt nạt người yếu thế hơn mình.
- Nâng người khác lên: Lời nói của bạn là miễn phí. Thay vì dùng nó để “hạ giá trị” người khác, hãy dùng nó để “nâng” họ lên. Một lời khen đúng lúc, một câu động viên chân thành có giá trị hơn vạn lời “ra lệnh”. Khi bạn nâng người khác lên, họ sẽ tự nguyện muốn giúp đỡ và đi theo bạn. Đó mới là cái “uy” thật sự.

LỜI KÊU GỌI KẾT THÚC
Trong cuộc đời, chúng ta chỉ có hai cách để trở nên “cao hơn”: một là dìm người khác xuống, hai là tự nâng mình lên. “Giọng cán bộ” và thói quen “ra lệnh” chính là biểu hiện của lựa chọn đầu tiên – một lựa chọn xuất phát từ “tư duy nghèo mạt” và một “cái tôi” yếu ớt.
Câu chuyện của Tùng là một lời cảnh tỉnh. “Giọng cán bộ” có thể cho bạn sự tuân thủ tạm thời vì sợ hãi, nhưng nó xây dựng sự căm ghét và kháng cự ngầm. Nó đốt cháy những cây cầu đồng minh và đóng sập mọi cánh cửa cơ hội.
Ngược lại, một lời “yêu cầu” văn minh, một thái độ tôn trọng xuất phát từ sự cân bằng nội tại, sẽ xây dựng cho bạn những đồng minh trung thành, những mối quan hệ bền chặt và mở ra những cơ hội mà bạn không bao giờ ngờ tới.
Ngôn từ là vũ khí mạnh mẽ nhất mà bạn sở hữu, và nó hoàn toàn miễn phí. Đừng lãng phí nó để tạo ra kẻ thù.
Ngay từ hôm nay, hãy lắng nghe lại cách bạn nói. Hãy từ bỏ “giọng cán bộ” để chuyển sang “giọng nói của sự tôn trọng”. Hãy ngừng “đánh giá” và bắt đầu “nâng đỡ”.
Thay đổi giọng điệu của bạn, và bạn sẽ thay đổi cuộc đời mình.
| GIỌNG CÁN BỘ 👎 | GIỌNG NÓI TÔN TRỌNG 👍 |
|---|---|
| Hành vi: Ra lệnh – “Tính tiền!”, “Làm cái này!”, “Nhanh lên!” | Hành vi: Yêu cầu / Nhờ vả – “Nhờ em tính tiền giùm anh nhé.” |
| Tư duy: Tư duy nghèo mạt – Nghĩ rằng phải đạp người khác xuống mới nâng mình lên. | Tư duy: Tư duy nâng đỡ – Biết nâng người khác lên để cùng nhau tiến xa. |
| Động cơ: Vuốt ve cái tôi – Muốn thể hiện quyền lực và địa vị. | Động cơ: Xây dựng đồng minh – Muốn người khác tự nguyện nể trọng và hợp tác. |
| Bản chất: Thượng đội, hạ đạp – Nịnh sếp, nạt nhân viên hay người phục vụ. | Bản chất: Cân bằng, nhất quán – Tôn trọng mọi người, từ sếp lớn đến chị lao công. |
| Từ khóa nhận diện: Không có – Toàn mệnh lệnh, trịch thượng. | Từ khóa nhận diện: “Làm ơn”, “Please”, “Nhờ…”, “Phiền…”, “Giúp anh…”, “Cảm ơn”. |
| Công thức “Quyền lực”: Ra lệnh khi không có 2 yếu tố: 1. Sự chấp nhận của đám đông 2. Khả năng thi hành (enforce). | Công thức “Ảnh hưởng”: Luôn nhờ / yêu cầu trong 90% tình huống. Chỉ ra lệnh khi có đủ 2 yếu tố trên (vd: cha mẹ với con). |
| Kết quả: Hạ giá trị bản thân, bị phớt lờ, bị ghét ngầm, bị trả đũa (như “Hùng IT”), mất hợp đồng 10 tỷ. | Kết quả: Nâng giá trị bản thân, được tôn trọng, được giúp đỡ nhanh, xây dựng uy tín thật sự. |
“Giọng cán bộ” chính xác là gì và tại sao nó lại tai hại?

“Giọng cán bộ” là cách ăn nói kiểu ra lệnh, trịch thượng, xem địa vị của mình cao hơn người khác (ví dụ: “Em! Tính tiền!”).
Nó tai hại vì nó không phải là “uy”, mà là cách nhanh nhất để người khác ghét ngầm bạn, làm việc không hiệu quả, và thậm chí là phá hỏng các mối quan hệ hoặc hợp đồng lớn (như câu chuyện của Tùng).
Tại sao tôi hay dùng “giọng cán bộ” dù không có ý xấu?
Thường là do thói quen và “cái tôi” bị đặt sai chỗ. Chúng ta dễ “ra lệnh” cho những người ta nghĩ có địa vị thấp hơn (phục vụ, bảo vệ, nhân viên…) để “vuốt ve cái tôi”. Đây là biểu hiện của “tư duy nghèo mạt” – nghĩ rằng phải đạp người khác xuống thì mình mới “oai” lên được.
Làm sao để bỏ “giọng cán bộ” mà không bị người khác “lờn mặt”?
“Uy” thật sự không đến từ việc nạt nộ. Để bỏ “giọng cán bộ”, bạn chỉ cần thay “Mệnh lệnh” bằng “Yêu cầu”.
Thay vì: “Lấy cho anh…” -> Hãy nói: “Nhờ em lấy giúp anh…”
Thay vì: “Làm cái này!” -> Hãy nói: “Em xem giúp anh cái này nhé, cảm ơn.” Bạn vẫn đạt được mục đích, nhưng người nghe sẽ tự nguyện làm việc với sự tôn trọng, và đó mới là cái “uy” bền vững.
Bài viết tương tự
Cách Trở Thành Phụ Nữ Giá Trị Cao Thực Thụ Càng “Check-in” Sang Chảnh, Càng Mất Giá Trị
Giọng cán bộ khiến người ta càng ghét mình


Comments (No)