Cách ăn nói của bạn đang GIÚP hay đang HẠI bạn?

5/5 - (1 bình chọn)

✅Làm thế nào để cải thiện cách ăn nói mà không bị người khác hiểu lầm là đang “tấn công”?

✅”Giao tiếp hiệu quả” có phải là lúc nào cũng phải nói lời dễ nghe không?

✅Làm sao dùng kỹ năng giao tiếp khi gặp người cố tình nói “logic tào lao” (đánh lạc hướng)?

Ly Cà Phê Sai Chỗ và Triết Lý Giao Tiếp “Trung Đạo”

Cái nắng của một buổi chiều thong thả phủ lên bàn cà phê nơi Tài và Phúc đang ngồi. Tài, một người đàn ông có cái nhìn sắc lẹm, mang trong mình trải nghiệm của 14 năm tù tội, những ngày tháng vượt biên, lăn lộn trong khu nghèo ở Mỹ và cả kinh nghiệm đầu tư Bitcoin từ thuở hồng hoang, đang chia sẻ với người học trò của mình. Phúc, trẻ hơn, háo hức hơn, đang như một miếng bọt biển, sẵn sàng thấm hút mọi kiến thức.

Chủ đề của họ hôm nay: cách ăn nói sao cho hiệu quả.

“Để anh chia sẻ cái này,” Tài bắt đầu, giọng ông trầm và chắc.

Đúng lúc đó, một cô bé nhân viên phục vụ bước tới, đặt một ly cà phê đen xuống bàn của họ.

Phúc hơi nhíu mày. Cậu ta rõ ràng kêu một trái dừa, còn Tài kêu nước cam. Ly cà phê này… từ đâu ra vậy?

Phúc quay sang hỏi Tài, như một phản xạ: “Anh Tài có kêu cà phê không?”

“Không có,” Tài đáp gọn.

Khi Tài vừa dứt lời “không có”, cả hai đều hiểu rằng ly cà phê đã bị đặt nhầm bàn. Phúc, với sự thẳng thắn của tuổi trẻ, lập tức cầm ly cà phê lên, quay sang cô bé phục vụ và cất giọng.

“Em có nhầm không? Tại vì anh không có kêu cà phê.”

Một câu nói tưởng chừng rất bình thường, rất đúng sự thật. Nhưng ngay lập tức, Tài, người đã dành cả đời để nghiên cứu sự “hiệu quả”, nhận ra một vấn đề.

Ông nhìn Phúc, một cái nhìn vừa nghiêm khắc vừa có chút hài hước. “Phúc,” ông gọi.

Phúc quay lại, vẫn chưa hiểu mình đã làm gì sai.

“Em để ý cái giọng nói của em,” Tài nói, rồi ông diễn lại chính xác câu nói của Phúc, nhưng với hai phiên bản hoàn toàn khác nhau.

Đầu tiên, ông lặp lại y hệt giọng của Phúc: “Em có nhầm không? Tại vì anh không có kêu cà phê.”

Rồi ngay lập tức, ông đổi sang một giọng điệu khác, nhẹ nhàng hơn, tò mò hơn: “Anh nhờ em kiểm soát lại được không? Tại vì anh nhớ rằng hình như anh không có kêu cà phê.”

Ông lặp đi lặp lại hai câu này, nhấn nhá vào từng âm điệu, để Phúc thấy rõ sự khác biệt.

“Em có nhầm không?” so với “Anh nhờ em kiểm soát lại…”

“Anh không có kêu cà phê!” so với “Anh nhớ hình như anh không có kêu…”

Sau vài lần “tra tấn” bằng âm thanh, Tài dừng lại. “Ok. Anh cố tình nói mấy lần đó. Em có thấy được sự khác biệt không?”

Phúc gật đầu, vẻ mặt đã bắt đầu vỡ ra điều gì đó. “Dạ có.”

“Thấy sao?” Tài hỏi dồn.

Phúc ngập ngừng: “Cái câu mà ‘Em có nhầm không?’… em thấy giống như em đang tạo cảm giác là người ta đang có lỗi với mình. Giống như em đang làm sai lầm… Còn cái câu ‘Nhờ em kiểm soát lại’ thì… nó không có cảm giác hai người đang có lỗi với nhau.”

“Chính xác,” Tài gật gù. “Một cái á,” ông chỉ vào không khí, “là cái giọng bao giống như anh đang tấn công người ta.”

Mục Tiêu và Triết Lý “Trung Đạo”

Tài ngả người ra sau ghế. Ông giải thích rằng khi mình dùng cái giọng “tấn công” đó – “Em có nhầm không?” – người nghe ngay lập tức có thể bị nhạy cảm, bị mặc cảm, bị tự ái, bị cảm xúc.

“Mình ăn nói,” Tài nhấn mạnh, “không phải là để cho người ta nhạy cảm hay tự ái. Trừ khi đó là mục tiêu của mình.”

Đây là lúc câu chuyện đi vào chiều sâu. Tài chia sẻ về một trong những bài học lớn nhất ông học được trong 14 năm ngồi tù, một bài học từ Thiền tông.

“Một cái vấn đề mà anh để ý ông Phật ổng dạy,” Tài kể, “là ổng dạy mình đứng chính giữa. Đứng chính giữa để cho nó cân bằng. Anh dịch ra tiếng Việt là Trung Đạo.”

Phúc lắng nghe. Trung Đạo?

“Trung là chính giữa. Đạo là hướng đi. Mình đi cái hướng đi ở chính giữa,” Tài giải thích. “Hướng đi chính giữa là sao? Là mình không có nói nó tốt hay nó xấu, nó đúng hay nó sai. Mà mình nói nó có HIỆU QUẢ hay không?”

Ông quay lại ví dụ ly cà phê. “Mục tiêu của mình là gì? Là trả ly cà phê lại và lấy đúng cái món mình đặt. Mình có ý định tấn công con bé đó không? Có muốn làm nó tự ái không? Không. Vậy thì cái câu ‘Em có nhầm không?’ là không hiệu quả.”

Câu nói của Phúc, dù đúng sự thật, đã thất bại trong việc đạt mục tiêu một cách mượt mà nhất. Nó tạo ra ma sát không cần thiết.

“Còn cái câu của anh,” Tài tiếp tục, “‘Anh nhờ em kiểm soát lại được không? Tại vì anh nhớ hồi nãy anh không có kêu cà phê.’ Em nói anh đang tấn công được không? Không. Cái giọng đó là giọng gì?”

Tài dừng lại, để Phúc tự điền vào chỗ trống.

“Giọng… tò mò?” Phúc đoán.

“Đúng! Anh chỉ tò mò thôi. Mà lúc người ta tò mò, mình có coi là người ta tấn công mình không? Khó lắm.”

Bài học đầu tiên được rút ra: Trong giao tiếp, hãy bỏ qua “đúng/sai” và tập trung vào “hiệu quả”. Mục tiêu là gì, và cách nói nào đạt được mục tiêu đó mà không gây ra những tổn thất (cảm xúc) không đáng có?


Bộ Sưu Tập Giọng Nói: “Cán Bộ”, “Ngu Dốt” và Sự Đa Dạng

Câu chuyện về ly cà phê chỉ là khởi đầu. Tài muốn Phúc hiểu rằng một người giao tiếp giỏi phải có cả một “bộ sưu tập” giọng nói, và biết khi nào dùng cái nào.

1. “Giọng Cán Bộ” – Cái Bẫy Của Quyền Lực Ảo

“Tụi em hay nghe nói tới ‘giọng cán bộ’,” Tài nói. “Giọng cán bộ là giọng gì?”

“Dạ, là… ra lệnh,” Phúc đáp.

“Chính xác. Là mình ra lệnh cho người ta. Anh tránh xài cái giọng đó. Tại sao? Tại vì em có thiệt tình là cái người như vậy không?”

Tài đặt một câu hỏi lớn: “Em có phải là cái người sẵn sàng ra lệnh trong mọi điều kiện không? Nếu không phải, thì em không nên nói cái giọng đó.”

Ông giải thích rằng “giọng cán bộ” là giọng của chức quyền. Nhiều người chỉ dám dùng nó khi họ có cái “vị trí”, cái “giấy tờ” bảo kê. Rời khỏi cái ghế đó, họ không dám nói.

“Nhưng,” Tài thêm vào, “nếu em là cái thằng ‘thứ thiệt’ – có chức quyền hay không có chức quyền, em vẫn mạnh mẽ, vẫn ra lệnh vì đó là bản chất của em – thì em cứ xài. Không sao.”

Để minh họa, Tài kể về một người. “Hồi đó anh làm cho hãng điện, cái hãng mà phía sau nó đào Bitcoin,” ông kể. “Thằng chủ hãng điện đó, nó có ‘giọng cán bộ’. Nó ra lệnh. Nhưng nó ra lệnh không phải vì nó có tiền.”

Ông mô tả người sếp cũ của mình: một thanh niên mới ba mươi mấy tuổi, kiếm hoa hồng 12 tỷ một năm từ lúc mới 26, 27 tuổi. “Nó giàu khủng khiếp,” Tài nói, nhớ lại bữa tiệc Noel ở nhà gã chủ đó, với gần 200 khách mời. “Cái nhà nó lớn hồi đó giờ anh chưa thấy. Anh đang xây nhà anh cũng bắt chước theo cái xu hướng của nó.”

“Ý anh nói,” Tài chốt lại, “là thằng đó nó ‘thứ thiệt’. Nó cần ra lệnh là nó ra lệnh, chứ không phải nó ‘dựa’ vào tiền. Nếu em là thằng đó, em xài ‘giọng cán bộ’ đi.”

Bài học thứ hai: Sự nhất quán. Giọng nói phải khớp với bản chất. Dùng một giọng điệu không phải của mình (như giọng ra lệnh) chỉ khiến mình trông yếu ớt hơn khi bị bóc mẽ.

2. “Giọng Ngu Dốt” – Vũ Khí Của Chuyên Gia

“Nhưng mà,” Tài nháy mắt, “đôi khi, mình phải xài cái giọng… ngu dốt.”

Phúc bật cười. “Ngu dốt là sao anh?”

“Là cho người ta thấy mình… ờ… là cái thằng khờ, không biết gì hết.”

Đây là phần hài hước nhất. Tài, người tự nhận mình là “người đầu tiên trên mạng dạy về Bitcoin và tiền mã hóa”, người đã phỏng vấn những nhân vật chủ chốt, người đã làm video dạy chuyển ETH… lại thường xuyên dùng “giọng ngu dốt”.

Ông diễn một đoạn hội thoại:

“Giả dụ em hỏi anh về Bitcoin đi,” Tài nói.

Phúc hắng giọng, nhập vai: “Anh Tài, dạo này em nghe nhiều người chơi Bitcoin quá. Anh Tài có biết về Bitcoin không? Có chơi không?”

Tài xua tay, vẻ mặt ngơ ngác: “Bitcoin hả? Ờ… thì… cũng… cũng có nghe. Cái đó nó cũng ra ngoài thị trường cũng lâu rồi đúng không? Cũng có nghe…”

Phúc cười ồ lên.

“Tại sao?” Tài đặt câu hỏi. “Tại sao một chuyên gia như anh, làm bao nhiêu tỷ từ tiền mã hóa, lại dùng cái giọng ngu dốt chi vậy?”

Phúc suy nghĩ. “Tùy theo tình huống… tùy theo cái mục tiêu của mình lúc đó?”

“Đúng rồi!” Tài búng tay. “Cái môi trường, cái hoàn cảnh đó, mục tiêu của anh là gì? Anh có muốn thể hiện mình là chuyên gia không? Hay anh muốn xem em biết cái gì? Anh muốn xem em là người thế nào?”

Bài học thứ ba: Giọng nói là một công cụ chiến lược. Đôi khi, “giảm bớt” sự thông minh của mình (giả ngu) lại là cách thông minh nhất để đạt được mục tiêu (thu thập thông tin, giữ an toàn, hoặc đơn giản là không muốn khoe khoang).


Khi Nào “Tấn Công” Là Hiệu Quả? Nghệ Thuật “Lọc” Người

“Vậy,” Phúc hỏi, “có nghĩa là mình không bao giờ nên làm người khác ‘nhạy cảm’?”

“Không. Hoàn toàn không,” Tài đáp. “Có những lúc, mục tiêu của em chính là làm cho người ta nhạy cảm.”

Đây là lúc Tài tiết lộ một chiến thuật cao cấp hơn: dùng lời nói để “lọc” (filter) người.

Ông kể về một sự kiện vừa xảy ra. Hai học sinh từ Sài Gòn lên thăm ông để cảm ơn. Một đứa dẫn theo bạn.

“Mình ngồi chờ hoài,” Tài kể. “Đứa bạn nó cứ đứng ngoài vỉa hè bắt điện thoại, làm tùm lum chuyện. Anh em mình hẹn nhau để bàn chuyện làm ăn, đầu tư, mà nó không vô.”

Chờ hơn nửa tiếng, đứa bạn mới vào ngồi.

Tài nhìn thẳng đứa học sinh của mình và nói ngay trước mặt đứa bạn kia: “Lần sau, mình đi gặp người ta bàn chuyện làm tiền, đừng có đem theo mấy đứa bạn mà nó không có nhiệt tình muốn học hỏi.”

Một câu nói đanh thép.

“Em nghĩ xem,” Tài hỏi Phúc, “anh nói vậy nó có gây ra sự nhạy cảm không? 100% là có. Nó gây tự ái, gây cảm xúc. Anh biết không? Anh biết chứ. Mẹ anh dạy người ta ăn nói mà.”

“Vậy tại sao anh cố tình nói?”

“Để lọc,” Tài trả lời dứt khoát. “Để lọc ra xem nó có nhiệt tình, có thiệt tình muốn học làm tiền hay không.”

Tài giải thích triết lý của mình: “Cái số lượng người thích làm tiền như anh, như em, nó rất là nhỏ. Đa số người ta chỉ thích xài tiền thôi. Anh không muốn tốn thời gian cho những người không nghiêm túc.”

Ai Cũng “Lọc” – Đừng Đạo Đức Giả

Để Phúc không cảm thấy mình vừa nghe một điều gì đó “mất lịch sự”, Tài lập tức xoay ngược tình thế, chỉ thẳng vào Phúc.

“Cũng như em,” Tài nói. “Em gặp anh, em hỏi anh quê ở đâu. Anh nói anh ở Sông Đốc, Cà Mau. Em hỏi chi vậy?”

Phúc sững sờ.

“100% em hỏi để em ‘lọc’ anh!” Tài nói to, “Em ‘lọc’ xem thằng này ở Cà Mau lên, nó có tiền hay không? Nó là thằng nghèo hay thằng giàu? Có đáng chơi không? Có nên đồng minh không?”

“Em hỏi anh làm nghề gì,” Tài tiếp tục “đánh”, “là em muốn biết anh làm lương hay làm kinh doanh. Anh làm shipper hay làm CEO. Để em đánh giá anh.”

“Ủa?” Tài nhướn mày. “Sao lúc em ‘lọc’ anh, em hỏi quê quán, nghề nghiệp của anh để em đánh giá, thì em không phải là người ‘mất lịch sự’? Mà lúc anh ‘lọc’ đứa bạn của học trò anh – trong một bối cảnh em ấy chủ động hẹn anh để bàn chuyện làm tiền – thì anh lại ‘mất lịch sự’?”

Cú phản đòn này khiến Phúc không nói nên lời.

“Nó khác gì nhau đâu?” Tài kết luận. “Đừng có giả bộ. Ai cũng ‘lọc’ hết. Vấn đề là em có nhận ra hay không thôi.”

Bài học thứ tư: Hãy thành thật với mục đích. Nếu mục đích là “lọc” người, hãy dùng lời nói như một cái sàng. Đừng ngại va chạm nếu sự va chạm đó giúp tiết kiệm thời gian – thứ quý hơn cả tiền bạc.

Cú “Lọc” Của Người Mượn Tiền

Tài kể thêm một ví dụ hài hước về sự “nhạy cảm” vô lý.

“Hồi đó thằng em anh nó mượn 10.000 đô. Anh hỏi nó: ‘Anh mà gửi 10.000 cho em, em lấy làm cái gì?’ Nó bị nhạy cảm liền! Nó nói: ‘Mẹ, ông là ai mà ông hỏi tôi vậy?'”

Tài phá lên cười. “Ủa, mày là thằng hỏi tao mượn tiền mà! Mày vô ngân hàng mày mượn, nó có hỏi mày làm gì không? Mày hỏi ai trên trái đất này 10.000 đô, người ta cũng hỏi mày làm gì! Tao hỏi mày sao mày tự ái? Ngu chích mẹ! Khùng điên không?”

Cả quán cà phê như im lặng trước tràng cười sảng khoái của ông.

“Đó,” Tài chỉ vào Phúc. “Em phải nhớ. Đừng có để mấy cái lời nói đó, mấy cái sự ‘nhạy cảm’ tào lao đó nó ảnh hưởng cái não của mình.”


Cạm Bẫy Logic: Khi Kẻ Khác Dùng Lời Nói Chống Lại Bạn

Bài học về giao tiếp sẽ không hoàn chỉnh nếu chỉ học cách “nói ra”. Tài chuyển chủ đề, sang phần “phòng thủ”: làm sao để không bị logic của người khác dắt mũi.

Ông đang rất bực bội về chuyện xây nhà.

“Kiến trúc sư của anh,” Tài kể, “anh trả tiền nó xong nó không thiết kế xong. Thằng nhà thầu, anh trả tiền nó, nó xây nứt bê tông hết, xong nó bỏ chạy. Tụi nó trốn hết.”

“Và em biết nó dùng lý do gì không?”

Tài bắt chước giọng của gã nhà thầu: “Nó nói: ‘Nếu anh không có tin tưởng em được nữa thì không lý do gì anh em mình làm việc nhau nữa.'”

Cả gã kiến trúc sư cũng dùng y bài đó.

“Ủa?” Tài đập nhẹ tay xuống bàn, giọng đầy sự phi lý. “Mày thiết kế không xong. Mày đổ bê tông nứt cột, nứt dầm nhà tao. Mày làm cho tao không thể tin tưởng mày. Xong bâyF giờ mày đổ thừa là tại tao không tin tưởng mày, nên mày không làm nữa??”

“Cái đó,” Tài gọi tên nó, “là logic tào lao. Là đánh lạc hướng.”

Phúc gật gù. “Nó vẽ ra một cái hướng khác để mình đi theo.”

“Đúng!” Tài xác nhận. “Nó làm nứt nhà anh, anh nói chuyện nứt nhà. Nó nói: ‘Trời ơi, cái nhà anh đẹp vậy mà…’ Nó đánh lạc hướng. Khi mình nói chuyện, mình phải gáng tập trung vô cái mục tiêu của mình. Dù nó nói cái gì, mình vẫn phải tập trung.”

Bài học thứ năm: Giữ vững mục tiêu. Đừng để bị cuốn vào những logic “tào lao”, những nỗ lực “đánh lạc hướng” của đối phương. Họ nói về “tin tưởng”, bạn hãy nói về “bê tông nứt”.

Lời Kết: Khiêu Khích Để Tự Vệ

Tài quay trở lại điểm xuất phát, nhưng ở một mức độ cao hơn.

“Mình trở lại cái ly cà phê. Anh biết mục tiêu của em không phải là tấn công người ta, nên anh mới chỉnh em dùng cái giọng ‘tò mò’,” ông nói.

“Nhưng có hoàn cảnh nào em nên tấn công không? Có.”

Ông nhắc về thời gian ở trong tù. “Bên luật Mỹ,” ông giải thích, “thằng nào quýnh trước là thằng đó bị tội. Thằng quýnh sau, dù đập nó chết, cũng chỉ coi là ‘đỡ’ (tự vệ) thôi.”

“Bởi vậy,” Tài nói với giọng rất lạnh, “nhiều khi anh muốn đập thằng đó lắm. Nhưng anh đập nó trước không được. Anh phải gán nói cái lời nói sao đó… mà khiến cho nó tức điên lên… nó đập anh trước. Để cho anh ‘đỡ’. Rồi sau đó anh đập nó.”

Phúc nuốt nước bọt. Đây là một thế giới khác.

“Em hiểu không?” Tài nhìn thẳng vào cậu học trò. “Lúc đó, anh cố tình nói lời nói để cho nó nhạy cảm, để nó tấn công anh. Cũng như trên đường phố Wall, cũng có vài lần anh phải quýnh lộn với mấy thằng trong văn phòng.”

“Đó là lý do anh khuyên tụi em phải học võ,” ông nói. “Để tăng cái bản lĩnh, để ra đường biết đối phó. Chứ không phải ngu dốt đứng đó cho nó đấm vô mặt.”

Cuối cùng, tất cả đều quay về một chữ: MỤC TIÊU.

  • Mục tiêu là lấy đúng ly nước: Dùng giọng “tò mò”.
  • Mục tiêu là “lọc” người: Dùng giọng “tấn công” có chủ đích.
  • Mục tiêu là thu thập thông tin: Dùng giọng “ngu dốt”.
  • Mục tiêu là tự vệ (trong tù): Dùng giọng “khiêu khích”.

“Em thấy không,” Tài kết luận, khi ly nước dừa đúng của Phúc cuối cùng cũng được mang ra. “Suốt đời anh học có hai cái thôi. Một bên là học cua gái. Một bên là học làm tiền, làm kinh doanh, làm sales.”

Và để làm được cả hai việc đó, ông đã phải trở thành một bậc thầy của “Trung Đạo” trong giao tiếp, biết chính xác khi nào nên nói, nói cái gì, và dùng cái “giọng” quái quỷ nào.

Phúc cầm ly nước dừa lên uống một ngụm. Cậu nhận ra, buổi học hôm nay, vốn bắt đầu từ một ly cà phê nhầm lẫn, còn giá trị hơn bất kỳ khóa học kỹ năng mềm đắt đỏ nào ngoài kia. Bởi vì nó không phải là lý thuyết suông, nó được trả giá bằng 14 năm tù, bằng những hợp đồng 12 tỷ, và bằng cả… những vết nứt bê tông.

Cách ăn nói của bạn đang GIÚP hay đang HẠI bạn?

Áp Dụng Thông Tin Này Vào Bản Thân Như Thế Nào?

Câu chuyện của Tài và Phúc không chỉ là một giai thoại. Nó là một bộ công cụ tư duy mà bất kỳ ai cũng có thể áp dụng ngay lập tức để thay đổi chất lượng cuộc sống và công việc của mình.

Đây là cách bạn “cài đặt” hệ điều hành giao tiếp này vào bản thân:

1. Luôn Bắt Đầu Bằng “Mục Tiêu Là Gì?”

Trước khi mở miệng nói trong bất kỳ tình huống quan trọng nào (hoặc thậm chí là tình huống đơn giản như ly cà phê), hãy tự hỏi mình trong 1 giây: “Mục tiêu cuối cùng của mình là gì?”

  • Bạn muốn giải quyết vấn đề (như ly cà phê)? Mục tiêu là hiệu quả. Hãy dùng “giọng tò mò” (ví dụ: “Anh chị xem lại giúp em, hình như đơn hàng này có chút nhầm lẫn…”). Đừng dùng “giọng tấn công” (“Làm ăn kiểu gì đấy?”).
  • Bạn muốn xây dựng mối quan hệ? Mục tiêu là kết nối. Hãy dùng “giọng ngu dốt” một cách chiến lược để đối phương được thể hiện (ví dụ: “Em nghe nói anh rành về lĩnh vực này lắm, anh chia sẻ cho em với…”).
  • Bạn muốn bảo vệ ranh giới của mình? Mục tiêu là sự rõ ràng. Hãy dùng giọng điệu quyết đoán, tập trung vào sự thật, không để bị “đánh lạc hướng” bởi “logic tào lao”.

2. Xây Dựng “Bộ Sưu Tập Giọng Nói” Của Bạn

Bạn không thể chỉ có một giọng. Hãy luyện tập để sở hữu nhiều “giọng” và dùng đúng lúc:

  • Giọng Tò Mò: Dùng hàng ngày để giảm ma sát xã hội.
  • Giọng Chuyên Gia: Dùng khi bạn cần thiết lập uy tín và dẫn dắt.
  • Giọng Ngu Dốt (Chiến lược): Dùng khi bạn muốn người khác mở lòng hoặc khi bạn muốn thu thập thông tin mà không để lộ ý đồ.
  • Giọng Cứng Rắn (Tấn công có chủ đích): Dùng khi bạn cần “lọc” người hoặc thiết lập ranh giới một cách dứt khoát. Hãy chắc chắn bạn sẵn sàng cho hệ quả.

3. Nhận Diện “Logic Tào Lao”

Từ hôm nay, hãy tập lắng nghe và phát hiện khi nào người khác đang “đánh lạc hướng”.

  • Khi sếp nói về “thái độ” của bạn trong khi bạn đang báo cáo về một sai sót trong hệ thống. (Họ đang đánh lạc hướng khỏi sai sót).
  • Khi đối tác nói về “lòng tin” trong khi họ đang chậm trễ tiến độ. (Họ đang đánh lạc hướng khỏi tiến độ).

Cách đối phó: Ghi nhận lời của họ, và lập tức kéo về mục tiêu ban đầu. “Em hiểu tầm quan trọng của lòng tin. Và để xây dựng lòng tin, chúng ta cần giải quyết dứt điểm cái cột bê tông đang bị nứt này.”

4. Chấp Nhận Rằng “Lọc” Là Một Phần Của Cuộc Sống

Hãy thành thật với chính mình. Bạn cũng đang “lọc” người khác mỗi ngày qua cách họ ăn mặc, nói chuyện, quê quán của họ. Vì vậy, đừng “nhạy cảm” một cách vô lý khi người khác “lọc” bạn.

Thay vào đó, hãy tự hỏi: “Họ đang ‘lọc’ mình về tiêu chí gì? Tiền bạc, kiến thức, hay sự nhiệt tình? Mình có muốn vượt qua bộ lọc này không?” Nếu có, hãy chứng minh. Nếu không, hãy mỉm cười và rời đi. Đừng tốn thời gian.


LỜI KÊU GỌI KẾT THÚC

Cuộc đời về cơ bản là một chuỗi các cuộc đàm phán, từ việc gọi một ly cà phê, xây một căn nhà, đến việc xây dựng một mối quan hệ. Lời nói của bạn chính là công cụ sắc bén nhất.

Nhưng phần lớn chúng ta đang sử dụng công cụ đó như Phúc – một cách vô thức, cảm tính, và thường xuyên “tấn công” người khác mà không hề hay biết, khiến mọi việc trở nên phức tạp hơn.

Đã đến lúc thay đổi.

Ngay từ ngày mai, hãy bắt đầu sử dụng lời nói của mình như Tài – một cách có mục tiêu, có chiến lược, và tập trung tuyệt đối vào hiệu quả.

Trước khi nói, hãy dừng lại một giây và tự hỏi: “MỤC TIÊU LÀ GÌ?”

Hãy biến mọi lời nói của bạn thành một hành động có chủ đích. Đừng nói chỉ để cho “đúng”, hãy nói để “thắng” – thắng được mục tiêu mà bạn đề ra.

Bạn đã sẵn sàng để xây dựng “bộ sưu tập giọng nói” của riêng mình chưa?

Tình huống (Vấn đề)Công thức xử lý — Giải pháp & mục tiêu
1. Người khác làm sai (VD: mang nhầm ly cà phê)Công thức [Trung Đạo] — Không kèo nhau đúng/sai, tập trung vào hiệu quả.
Tránh: giọng tấn công (“Em có nhầm không?”). Nên: giọng tò mò, yêu cầu xác nhận nhẹ nhàng (“Anh nhờ em kiểm tra lại hộ được không? Anh nhớ là mình đặt…”) — Mục tiêu: sửa lỗi nhanh, giữ mặt cho đối phương, giữ mối quan hệ.
2. Người muốn thể hiện uy quyền, ra lệnhCông thức [Giọng Cán Bộ] — Chỉ dùng nếu bản chất mình có vị thế thật (người mạnh, có ảnh hưởng). Nếu mình yếu mà dùng lệnh cứng → phản tác dụng.
Mẹo: thay lệnh bằng yêu cầu rõ ràng kèm hậu quả/khung thời gian để giữ hiệu quả mà ít gây phản kháng.
3. Mình là chuyên gia nhưng muốn thu thập thông tinCông thức [Giọng Ngu Dốt] — Giả vờ không biết, hỏi đơn giản (“Bitcoin hả? Mình chỉ nghe sơ sơ thôi…”).
Mục tiêu: làm đối phương bớt phòng thủ, mở lòng kể nhiều hơn; thu được thông tin thật.
4. Gặp người không nghiêm túc, lãng phí thời gian (VD: bạn của học trò)Công thức [Lọc — Filter] — Dùng giọng tấn công có chủ đích (ngắn gọn, sắc bén) để tạo nhạy cảm và sàng lọc.
Mục tiêu: khiến người không phù hợp tự lộ hoặc rút lui, tiết kiệm thời gian cho mình.
5. Bị người khác dùng lý lẽ vớ vẩn để trốn tránh trách nhiệm (VD: thầu nhà đổ lỗi “lòng tin”)Công thức [Chống Đánh Lạc Hướng] — (1) Nhận diện “logic tào lao”. (2) Bỏ qua luận điệu đánh lạc và kéo cuộc trò chuyện về mục tiêu gốc (“Ok, mình ghi nhận; cột bê tông đang nứt — giải pháp là gì?”).
Mục tiêu: không bị lạc đề, ép giải pháp cụ thể.
6. Muốn tự vệ, cần đối phương ra tay trước (VD: tình huống trong tù)Công thức [Khiêu Khích Có Chủ Đích] — Dùng lời/giọng khiến đối phương tự ái để họ tấn công trước, từ đó có cớ tự vệ.
Cảnh báo: nguy hiểm và dễ gây leo thang; chỉ dùng khi thực sự cần và có kế hoạch an toàn.
7. Trước MỌI cuộc giao tiếpCông thức Tối ThượngDừng 1 giây, tự hỏi: “MỤC TIÊU CỦA MÌNH LÀ GÌ?” (Thông tin? Giải pháp? Giữ quan hệ? Lọc người?) —
Mục tiêu: mọi lời nói đều dẫn về mục tiêu đã chọn.

Làm thế nào để cải thiện cách ăn nói mà không bị người khác hiểu lầm là đang “tấn công”?

Cách ăn nói của bạn đang GIÚP hay đang HẠI bạn?

Bí quyết là thay đổi “giọng điệu” dựa trên “mục tiêu”. Thay vì dùng “giọng tấn công” (như “Em có nhầm không?”), hãy thử dùng “giọng tò mò” (“Anh nhờ em kiểm soát lại…”).
Bài viết này chỉ ra rằng cách ăn nói hiệu quả là tập trung vào kết quả, chứ không phải chứng minh mình đúng.

“Giao tiếp hiệu quả” có phải là lúc nào cũng phải nói lời dễ nghe không?

Không hề. “Hiệu quả” nghĩa là đạt được mục tiêu. Bài viết đã chỉ rõ, đôi khi bạn phải cố tình dùng “giọng tấn công” để “lọc” (filter) những người không nghiêm túc. Hoặc đôi khi chuyên gia lại phải dùng “giọng ngu dốt” để moi thông tin. Kỹ năng giao tiếp là biết dùng đúng “giọng” đúng lúc.

Làm sao dùng kỹ năng giao tiếp khi gặp người cố tình nói “logic tào lao” (đánh lạc hướng)?

Tuyệt đối không được đi theo logic của họ (ví dụ vụ “lòng tin” của ông thầu xây dựng). Cách ăn nói khôn ngoan lúc này là phải bám chặt vào mục tiêu ban đầu. Ghi nhận lời họ nói, và lập tức “kéo” họ về vấn đề chính (cái cột bị nứt).

Bài viết tương tự

CÁCH ĂN NÓI KHÉO LÉO KHIẾN NGƯỜI KHÁC TIN TƯỞNG

Nguồn

Cách ăn nói của bạn dựa vào mục tiêu

Comments (No)

Leave a Reply