Ai cũng từng chê bai người khác ít nhất một lần trong đời – có thể là sau lưng, hoặc thẳng mặt. Nhưng bạn có biết, thói quen này tiết lộ rất nhiều về trình độ và tâm lý của chính bạn?
Hồi mới sang Mỹ, tôi tưởng chỉ có ở Việt Nam mới hay “bới lông tìm vết” nhau. Nhưng không, người Mỹ cũng chê bai người khác… chỉ khác là họ làm tinh vi hơn! Có 3 kiểu đánh giá mà bạn sẽ gặp suốt đời, và cách bạn phản ứng sẽ quyết định bạn là người thông minh hay chỉ là “kẻ hóng chuyện”.
Hãy cùng khám phá – và biết đâu, bạn sẽ nhận ra mình từng là “nạn nhân” (hoặc thủ phạm) của những kiểu chê bai người khác này!
Khi Bị Chê Bai Là Chuyện… Bình Thường?
Bạn đã bao giờ bị ai đó chê bai vì ngoại hình, trí thông minh, hay thậm chí là ví tiền của mình chưa? Nếu có, xin chúc mừng – bạn hoàn toàn không đơn độc!
Hồi còn ở Mỹ, tôi từng nghĩ rằng chỉ có ở Việt Nam người ta mới hay “đánh giá” nhau kiểu đó. Nhưng không, hóa ra ở đâu cũng vậy, chỉ khác nhau ở… cách thức mà thôi. Người ta có thể chê bạn qua ba “lớp” chê bai người khác, đánh giá, khác nhau, tùy vào trình độ và độ “chịu chơi” của họ. Và nếu hiểu được quy luật này, bạn sẽ thấy những lời chọc ghẹo đôi khi chỉ đáng để cười trừ!
Lớp Chê Bai Người Khác Thấp Nhất – “Ê, Mặt Mày Giống… Heo Rừng!”
Chi tiết hài hước:
Hồi cấp 2, tôi có thằng bạn tên Tí. Nó cao như cây sào, da đen như than, và luôn bị cả lớp gọi là “Cột Điện Di Động“. Một lần, thằng lớp trưởng chê nó: “Tí ơi, mày đứng giữa trưa nắng chắc người ta tưởng… bóng râm!”. Cả lớp cười rần rần, riêng Tí mặt đỏ như gấc.
Bài học:
- Đây là lớp đánh giá dễ nhất – chê ngoại hình. Tại sao? Vì nó không cần tư duy, không cần kiến thức, chỉ cần… mở miệng là xong.
- Đối tượng hay dùng chiêu này: Trẻ con, người thiếu suy nghĩ, hoặc những kẻ “chê bai người khác để tự nâng mình lên”.
Cách đối phó:
- Phản ứng hài hước: “Cảm ơn, tao là phiên bản giới hạn của siêu anh hùng Marvel đấy!”
- Tảng lờ: “Ừ, tao biết rồi. Mày nói xong chưa?”
Đôi khi, im lặng hoặc pha trò đúng lúc sẽ khiến người chuyên chê bai người khác bối rối vì… không đạt hiệu ứng như mong đợi!
Lớp Chê Bai Người Khác Trung Bình – “Mày Học Dốt Thế Mà Cũng Đòi Lên Đại Học?”
Tình huống kịch tính:
Khi tôi thi trượt đại học lần đầu, có đứa bạn cũ nhắn tin: “Thôi, đi bán cà phê cho rồi, đừng phí thời gian!”. Lúc đó, tôi tức đến mức muốn… nhảy lên mái nhà hét. Nhưng 5 năm sau, khi tôi tốt nghiệp loại giỏi ở Mỹ, chính nó lại inbox hỏi: “Ê, qua bên đó xin visa cho tao với?”.
Bài học:
- Đây là lớp đánh giá cao hơn – chê trí thông minh, học vấn. Thường xuất hiện khi bạn ở độ tuổi cấp 3, đại học.
- Đối tượng: Những người tự cho mình là thông minh, hoặc đơn giản là… ghen tị.
Cách đối phó:
- Chứng minh bằng hành động: “Mày nói tao dốt? Đợi tao 2 năm nữa nhé!”
- Dùng sự thật: “Tao trượt vì học quá nhiều môn, còn mày đậu vì… học tủ!”
Lời chê không thể đánh bại được người kiên trì, chỉ làm cho bạn càng quyết tâm hơn. Và chẳng có gì làm người hay chê bai người khác “tắt đài” nhanh bằng thành công của chính bạn.
Lớp Đánh Giá Cao Nhất – “Nhà Nghèo Thế Mà Cũng Đòi Mua iPhone?”
Tình huống trớ trêu:
Khi tôi mới sang Mỹ, làm việc vất vả với mức lương $10/giờ, có người bạn cũ (đang làm sếp ở Việt Nam) chê: “Sang Mỹ mà cứ như dân nhập cư lậu ấy!”. 3 năm sau, khi tôi mua nhà, anh ta lại nhờ tôi bảo lãnh…
Bài học:
- Đây là lớp đánh giá “cao cấp” nhất – chê tiền bạc, địa vị. Thường xuất hiện khi bạn đi làm, có sự nghiệp.
- Đối tượng: Người tự ái về thành công của họ, hoặc đang thất bại và muốn hạ bệ người khác.
Cách đối phó:
- Im lặng: Đôi khi không phản ứng chính là chiến thắng lớn nhất.
- Trả đũa tinh tế: “Ừ, tao nghèo thật. Nhưng ít nhất tao không phải đi vay tiền người khác để khoe giàu.”
Người hay chê bai người khác vì tiền bạc thật ra rất yếu đuối bên trong – họ dùng miệng nói cho oai, nhưng tim thì đập loạn vì sợ… bị vượt mặt.
Bí Quyết Để “Sống Sót” Giữa Những Lời Chê Bai Người Khác
- Hiểu rõ động cơ của người chê bạn:
- 80% những lời chê bai xuất phát từ sự ghen tị hoặc tự ti của đối phương.
- Phân loại đánh giá:
- Nếu họ chê ngoại hình, họ đang ở level thấp.
- Nếu họ chê trí tuệ, họ đang ở level trung bình.
- Nếu họ chê tiền bạc, họ đang ở level… đáng thương (vì họ chỉ biết đo giá trị con người qua vật chất).
- Cười và bước tiếp:
- Như tôi hay nói: “Nếu mày chê tao vì cái áo, tao sẽ mặc cái áo đó đi dự tiệc của mày!”
Lời cuối:
Cuộc đời này quá ngắn để bận tâm những lời chê bai người khác, đánh giá vô nghĩa. Hãy nhớ: “Người thông minh không chê bai người khác, họ chỉ… im lặng và làm cho mình tốt hơn!”
Bạn thuộc nhóm nào trong 3 kiểu đánh giá trên? Chia sẻ câu chuyện của bạn ở phần bình luận nhé!
| Lớp Đánh Giá | Nội Dung | Ai Hay Dùng? | Cách Đối Phó Gợi Ý |
|---|---|---|---|
| 🧒 Ngoại Hình | “Mặt như heo”, “Đen như cột điện”… | Trẻ con, người nông cạn | Đùa lại / Bơ đi |
| 🧠 Trí tuệ – Học vấn | “Dốt mà cũng đòi thi đại học?” | Người ghen tị, tự cho mình giỏi | Hành động chứng minh / Đưa ra sự thật |
| 💰 Tiền bạc – Địa vị | “Nghèo mà cũng đua đòi iPhone?” | Người đang bất an, tự ti | Im lặng sang chảnh / Đáp trả khéo léo bằng facts |
Tại sao người ta thích chê bai người khác mà không lo nghiệp quật?
Trả lời: Vì họ tưởng miệng mình là “vũ khí hủy diệt”, nhưng thật ra chỉ là cái loa phát thanh… pin yếu. Họ chê không phải vì bạn xấu, mà vì họ chưa tìm ra điểm tốt nào của chính mình để tự tin hơn. Đơn giản vậy thôi!
Làm sao để bớt tổn thương khi bị chê kiểu “giàu không tới – nghèo không tha”?
Trả lời: Bạn cứ cười và nhớ câu này: “Người chê bạn hôm nay, mai có khi đang… vay tiền bạn”. Càng im lặng, càng sang. Cứ để thành công của bạn lên tiếng thay vì đôi co.
Có nên chê bai người khác để góp ý “xây dựng”?
Nếu thật sự góp ý để xây, thì hãy nói như đang… xây nhà: nhẹ nhàng, có bản vẽ, có tinh thần hợp tác. Đừng biến “xây dựng” thành “đập phá”. Vì đôi khi bạn đang tưởng bạn góp ý, nhưng người ta lại thấy bạn đang… phá mood.
Tại sao chê ngoại hình lại bị coi là “trình thấp”?
Vì nói xấu ngoại hình dễ như ăn mì gói. Không cần kiến thức – chỉ cần cái miệng. Còn người thông minh thì không chê – họ… phân tích bằng biểu đồ cơ! (Đùa đó, họ im lặng và lo kiếm tiền nhiều hơn).
Làm sao phân biệt được “chê đúng” với “cà khịa vô duyên”?
ất đơn giản: Nếu nghe xong bạn muốn sửa mình → đó là góp ý đúng.
Còn nếu nghe xong bạn chỉ muốn order một thùng muối về đắp mặt → đó là cà khịa.
Thế nhé!
Nội Dung Tương Tự
4 dấu hiệu đánh giá người khác chính xác
Thêm Nguồn
3 đặc điểm mà người ta hay đánh giá, chọc ghẹo
Bài học chê bài người khác giúp ích cho mình nhiều